White Sapote

Casimiroa edulis Llave.

 Elma büyüklüğünde beyaz veya sarı kremsi meyveli , meyve eti krema kıvamında olan, muz aromalı ve bol sulu mükemmel bir meyvedir. White Sapote daha çok Orta Amerika ve Meksika’ da doğal olarak yaygındır. Avustralya ve Yeni Zelanda’da ise ticari olarak yetiştiriciliği yapılmaktadır.

 Genel Bilgiler

 
White sapote 4.5-18m yüksekliğe kadar büyüyebilen bir ağaçtır. Küçük çiçekleri geniş gruplar halinde ve birleşik salkım şeklindedir. Çiçekler hem dişi hem erkek veya tek cins olabilirler ve kokusuzdurlar. Meyveler çiçekten sonra 6-8 ay içersinde olgunlaşırlar. Yeşil, sarı ve ara tonlarda değişik çeşitleri vardır. Meyveler yumuşamaya başladığı zaman hasat edilirler. Fazla beklendiği takdirde meyveler yere düşer ve yumşak oldukları için ezilirler. Yetişmiş ağaçlar her yıl yüzlerce kilo meyve verirler. Ağaçlar -6 dereceye kadar soğuğa kısa bir süre de olsa dayanabilirler.
Meyveleri yuvarlak , oval veya yumurta şeklindedir. Kabuğu yumşaktır fakat yenilmez.

Aşılı White Sapote Fidanı : 3 yaşında

 Orijin ve Yayılış

 
White sapote Meksika’ nın merkezi bölgelerinde yabani olarak bulunur ve yetiştiricilği yapılır. Guatemala, El Salvador ve Costa Rica’ da ve Güney Amerika da da yetiştiriciliği yaygındır. Yeni Zelanda ‘nın Gisborne bölgesinde de ticari olarak yetiştirilir. Akdeniz Bölgesi ve -6 dereceden düşük sıcaklıkları görmeyen diğer kıyı bölgeler yetiştiricilik için uygundur. İsrailde 1935 den sonra değişik çeşitleri yetiştirilmeye başlanmıştır. Ağaçlar kıyı bölgelerinde çok iyi gelişirler.

 Türler

Türlerin bazıları tesadüf sonucu bulunan melez türlerdir. Bunlar ‘Blumenthal’, ‘Chapman’, ‘Coleman’, ‘Dade’, ‘Flournoy’, ‘Galloway’, ‘Gillespie’, ‘Golden’ veya ‘Max Golden’, ‘Johnston’s Golden’, ‘Harvey’, ‘Lenz’, ‘Lomita’, ‘Maechtlen’, ‘Maltby’ veya ‘Nancy Maltby’, ‘Nies’, ‘Page’, ‘Parroquia’, ‘Pike’, ‘Sarah Jones’, ‘Suebelle’, veya ‘Hubbell’, ‘Walton’, ‘Whatley’, ‘Wilson’, ‘Wood’, ‘Yellow’. 

‘Coleman‘–İlk çoğaltılan çeşitlerdendir; meyveleri yassıdır ve oldukça yuvarlak uçludur, uca doğru genişler, kabuğu sarı-yeşildir ve 7,5 cm genişliğindedir; meyvesi lezzetlidir (22% şeker içerir) fakat reçineli gibidir; tohumları küçüktür. Meyveler geç sonbahardan yaza kadar olgunlaşırlar. Ağaç biraz bodurdur; yapraklar küçük ve bükülme eğilimindedir.

‘Dade‘–Agricultural Research and Education Center, Homestead, Florida da seçilmiş meyvelerin tohumlarından çoğaltılmıştır. 1935 de dikilmiş ve 1939 da meyve vermiştir.Yuvarlak; Altın rengi –sarı kabuklu hafif yeşilimsidir ve lezzetlidir. Meyvede 4-5 çekirdek bulunur. Haziran-Temmuz aylarında olgunlaşır. Ağaç fazla büyümez yayılma eğilimi gösterir ve yumşak yapraklıdır. 

‘Gillespie‘–Meyve yuvarlak ve 7.5 cm enindedir. Parlak yeşil ve kırmızı-kahverengi yanaklıdır. Oldukça sert, pürüzlü; meyve eti beyaz , tadı çok güzeldir. Ağaç çok verimlidir.

‘Suebelle‘, veya ‘Hubbell‘– California orijinli; yuvarlak; orta ve küçük boyutlu; kabuğu yeşil ve sarımsı yeşil; tadı mükemmel (22% şeker içerir). Ağaç erken gelişir ve çiçeklenir ve yıl boyunca meyve verir. California’ da oldukça yaygın üretilir.

 Tozlanma

Bazı çiçekler polen partikülleri taşımazlar; bazıları ise çok sayıda taşır. Meyve tutması için gereken polen veya çarpraz döllenme eksikliği olgunlaşmadan meyvelerin dökülmesine neden olur. 

 İklim

White Sapote, tropik değil sub tropik olarak sınıflandırılır. Doğal ortamda 600-900 m yüksekliklerde bulunur. Guatemala ‘da 2700 m ye kadar varlığı gözlemlenmiştir.California ‘da , Hafif donlar ağaçların yapraklarının dökülmesine yol açmıştır Diğer durumlar ağacı etkilemez. Yetişkin ağaçlar -7 dereceye kadar dayanabilir.

 Toprak

 
İyi drenaja sahip olduğu sürece kumlu, hatta killi topraklarda bile yetişebilir. Kuraklığa oldukça dayanıklıdır.

 Çoğaltma

 
White sapote genellikle tohumdan çoğaltılır ve 7-8 yaşlarında meyve verimi başlar. Aşılama California ve Florida’ da yaz ortasında yapılır. . Göz aşısı veya yan aşı en uygun yöntemlerdir. Aşılanan ağaçlar 3-4 yılda verime yatarlar. Yeni Zelanda daki ticari yetiştiriciler havai köklendirmede büyük başarı sağlamışlardır.
 

 Kültür

California’ da genç ağaçlar dikildikten sonra aşağıdan dallanması için 90 cm den tepesi vurulur. Gelişme döneminde büyümeyi teşvik için uzayan dallar budanabilir.
Gübreleme toprağa gore değişmekle beraber, yetiştiricilere turunçgillerde uygulanan yöntem tavsiye edilir. Birçok White sapote ağacı çok az bakıma rağmen çok uzun sure yaşarlar.(100 yıl )
 

 Sezon

Bahamalarda meyve Mayıs’ ın sonlarından Ağustosa kadar olgunlaşır.Meksikada çiçeklenme Ocak –Şubat aylarında olur ve meyveler Haziran-Ekim aylarında olgunlaşır. Floridada ise bahar ve yaz aylarında olgunlaşır. California da, ‘Pike’ ve ‘Yellow’ çiçekler baharda ve yaz sonu ile sonbaharda açarlar ve kış boyunca olgunlaşırlar. ‘Suebelle’ türü ilkbaharda 6-8 haftada ve yaz ortasında çiçeklenir . Meyveler Eylül –Ekim aylarında olgunlaşır.
 

 Hasat

Gözlemlerimize göre White Sapote Hasadı Kasım-Aralık aylarında yapılmaktadır. Zamanında toplanmayan meyveler yere dökülmekte ve deforme olabilmektedir. Meyvelerin kabuğu çabuk karardığı için çok kısa sürede taze tüketim noktalarına ulaştırılmalıdır.

2017 Sonbahardan itibaren  Antalya ‘daki kendi bahçemizde yetiştirdiğimiz White Sapote meyvesi satışına başlayacağız.

White Sapote Fidanı satınalmak için Tıklayınız

Yasal Uyarı: Yayınlanan makale/haberlerin tüm hakları Tropikmeyveci.com ‘a aittir. Kaynak gösterilse dahi makale/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan makale/haberin bir bölümü, alıntılanan makale/habere aktif link verilerek kullanılabilir.