Yıllar önce yazmış olduğum ve tropikmeyveci.com‘da yayınladığım Pikan Cevizi ile ilgili yazımı buraya da ekledim. Buradaki yazmış olduğum konular genel olarak ele alınmıştır. Daha çok sıcak iklim Pikan Cevizi ile ilgili yazılmış olmasına rağmen diğer Soğuk iklim ve Kuzey Pikan Cevizleri için de geçerlidir.
Aşağıdaki konuların herbirisnii ayrı bir yazı konusu olarak ilerleyen günlerde yeni yazılarda ele alacağım.
Pikan Cevizinin Sağlığa Faydaları
Sağlıklı beslenme yöntemleri günde 4-5 porsiyon kabuklu kuruyemiş , çekirdek veya baklagillerden tüketmeyi gerektirmektedir.Pikan Cevizi , diğer kabuklu kuruyemişlerden çok daha fazla antioksidan içerdiğinden dolayı sağlıklı beslenme yöntemleri içersinde çok önemli bir yere sahiptir. Son yapılan araştırmalarda, yiyeceklerde bulunan antioksidanların, hücre hasarlarına karşı bir koruma görevi gördüğü anlaşılmıştır.Yapılan çalışmalar göstermiştir ki , antioksidanlar özellikle kalp hastalikları, Alzheimer, Parkinson ve Kanser gibi önemli hastalıklara karşı insan vücudunun en önemli yardımcılardandır.
Bir avuç Pikan;Vitamin E, Kalsiyum, magnezyum, potasyum, çinko ve elyaf ve antioksidan içerir.
Son zamanlarda yapılan çalışmalar , kabuklu meyvelerin (Özellikle Pikan Cevizi bulunan günlük beslenme programlarının) , bağışıklık sistemini güçlendirmeye yardımcı olduğunu göstermiştir.Florida Üniversitesinde yapılan bir çalışmada Pikan Cevizinin, kalp hastalıkları ve kanserle savaşmak için vücuda önemli miktarda antioksidan desteğinde bulunduğu ortaya çıkmıştır.
Yine Mayo Clinic’ in gerçekleştirdiği bir çalışmada bütün kabuklu kuruyemişlerin besin olarak çok zengin ve doğal olarak kolesterolsüz olduğu ortaya çıkmıştır. Kolestrolsüz olmasının yanında , aynı çalışmalar sonucunda Pikan Cevizi yemenin LDL kolesterol seviyesini düşürmeye yardımcı olduğunu, kalp krizi risklerini ve koroner arter hastalıklarını düşürdüğünügöstermiştir.Porsiyon büyüklüğü 25-30 gr ‘dır ve bu miktar 15 tane yarım Pikan Cevizine tekabül eder .
Pikan Cevizi vejeteryenler için çok önemli bir yere sahiptir. Bir porsiyon Pikan 30 gr etteki kadar protein içerir.
Kan Basıncı. Yapılan çalışmalar sonucuDASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) diyetinin bir parçası olarak önerilen Pikan Cevizinin önerilen miktarda tüketildiğinde kan basıncını düşürmeye yardımcı olduğu belirtilmiştir . Bu miktar haftada 4-5 porsiyondur.
Meme Kanseri. Pikan Cevizi, Zeytin yağı ile aynı şekilde, oleic asit bakımından çok zengin bir kaynaktır. Chicago’ daki Northwestern Üniversitesindeki araştırmacılar, yaptıkları laboratuvar testlerinde , Oleic Asidin , Meme Kanserini tetikleyen hücre içindeki genlerin yok edilmesinde önemli bir rolünün olduğu görülmüştir.Bu araştırmalar halen devam etmektedir. Araştırmalar sonuçlandığında bir Oleic Asit bakımından zengin Zeytin ve Pikan Cevizi bir öneri olarak sunulacaktır.Bir posiyon Pikan Cevizi , bir kaşık Zeytin yağında %25 daha fazla Oleic Asit içermektedir.
Kalp Sağlığı. California ‘daki Loma Linda Üniversitesi ve New Mexico State Üniversitesindeki arastırmacılar, günlük diyetin bir parçası olan Pikan Cevizinin kötü kolestrol seviyesini düzenlediğini onaylamışlardır. Pikan bu özelliğiniiçerdiği yağ asidinden ve beta-sitosterol bileşiminden alır.Günde yenilen 1 porsiyon Pikan kalp hastalığı riskinin azaltılmasında çok önemlidir.
Prostat Sağlığı. Kalp Hastalığında olduğu gibi aynı kolesterol düşürücü doğal bileşimin, iyi huylu prostat büyümesi (benign prostatic hyperplasia (BPH)) belirtilerinin iyileştirilmesi konusunda da aktif rol oynadığını göstermiştir (Kanserojen olmayan prostat bezi büyümelerinde). 2 porsiyon (yaklaşık 60 gr Pikan) etili beta-sitosterol miktarını temin etmektedir.Buna ek olarak son zamanlarda Purdue Üniversitesinde yapılan Laboratuvar çalışmalarında Pikan Cevizi içersinde , sağlıklı prostat hücrelerini olduğu gibi bırakıp , kanserli hücreleri öldürme özelliğine sahipbir E Vitamini çeşidi olan gamma-tocopherol bulunmuştur. Şu anda araştırmacılar hayvanlar üzerinde bu ve diğer E vitamini tiplerinin etkilerinin etkilerini test etmektedirler.
Aşırı Kilo Kontrolü. Bilinenin aksine kabuklu meyvelerin yenilmesi insanları şişmanlatmaz, kilo düşürmeye yardımcı olur. Yapılan klinik çalışmalar bunu net bir şekilde ortaya koymuştur. Pikan Cevizinin düşük karbonhidratlı mükemmel besin içeriği , kilo vermek isteyen insanlar için Pikanı mükemmel bir seçim yapmıştır.Harvard School of Public Health’ de yapılan bir çalışma geleneksel kilo verme diyetlerinin bir parçası olan %35 kalorinini klasik kaynaklar yerine Pikandan alındığında, kilo vermeye daha fazla yardımcı olduğunu göstermiştir.
Pikan Cevizi Yetiştiriciliği
Pikan Cevizi çok hızlı büyüyen ve çok uzun boylu bir ağaçtır.
Ceviz büyüklüğü ve iç gelişimi
İçi tam dolmamış pikanları oluşturan etkenler:
- Genel su eksikliği
- KarbonhidratınSınırlı depolanması
- Yaprağın erken düşmesi(gereksiz gübreleme ve mantar ve diğer hastalıklar)
- Çinko eksikliği
- Ağac’ın aç bırakılması
- Uygunsuz hava koşulları örneğin soğuk yazlar
İklim gereksinimleri
Ülkemizde yıllardır bilinen ve öğretilenlerin aksine, Pikan Cevizi hem sıcak ,hem de soğuk iklimlerde yetişen bir ağaçtır. Yarı tropikal iklimde ve soğuk iklimde yetişen çeşitleri vardır.
Pikan Cevizi kısa soğuk kışlarda ve uzun sıcak yazlarda da iyi büyür.
Kış aylarında havaların soğuk hatta dondurucu soğuklar gerekir çünkü bu şekilde yetişmekte olan meyveler ve çiçeklerin şekillerinin düzgün olması için gerekmektedir.
Yaz ayları boyunca ağaçlar meyvelerin büyümesi için yüksek sıcaklıklara ihtiyaç duyar.
Ağaç dere ve nehir boyunca sıcaklığı düşük ve kırağı vb. donma olayları olan yerlere ekilebilir.
Nemin bol olduğu dere,nehir,deniz seviyesindeki yarı tropikal alanlara ekilebilir ama mantara dayanıklı olan kültürler tercih edilmelidir.
Sıcaklık
Aylık ortalama en yüksek sıcaklıklar yazın28 dereceden yüksek ve kışın 23 dereceden düşük olmalıdır.
Aylık ortalama en düşük sıcaklık yazın en az 16 derece ama kışın 8 derecenin altında olmalıdır.
Yağış Ve Nem
Yüksek nem ve yağışta kabuklanma hastalığı görülebilir.
En uygun üretim yerleri kısa ve soğuk kışları ve uzun sıcak yazları olan, erken veya geç don olayı olmayan ve büyüme döneminde nemi %55’in altında olan yerlerdir.
Toprak İhtiyacı
Pikan Cevizi en iyi randımanı gübrelenmiş,iyi süzücü,yumuşak dokulu toprakta gösterir.
Kültürleri
Pikan Cevizi üretimi karlı ve genelde başarılı sonuç verir. Bulunulan yerlere uyum sağlayabilen kültürlerin ekimi, hastalıklara dayanıklılığı,cevizin büyüklüğü ve şekli,çekirdeğin görünüşü ve tadı açısından önemlidir.
Mantara Dayanıklılığı
Yara kabuğu hastalığı mantarlı ve nemli yerlerde hızlı yayılan bir hastalıktır.
Mantarlı hastalıkları öldüren ilaçlarla kontrol edilebilir,ama uzun vadeli çözüm bu tür hastalıklara dayanıklı türlerin ekimidir.
Toprağın Hazırlanması
Toprağı derinlik süzücülük ve doku bakımından kontrol edilmelidir.
Toprak en az 2 metre derinliğinde olmalıdır.
Toprakta çukurlar kazılmalıdır ve toprağın yapısına bakılmalıdır.
Eğer bu özellikleri pikan yetiştirimi için uygunsa, toprak dikatlice hazırlanmalı ve ileride dikime uygun olmalıdır.
Toprak Örnekleme
Meyve bahçesinden temsili bir toprak örneği alınmalıdır. Bu örnek 12-24 ay önce veya dikimden en az 9 ay önce alınmalıdır. Bu, çiftçiye toprağı hazırlaması için yeterlizamanı verecektir. Özellikle çok büyük miktarlarda kireçgerekiyorsa.
Toprağı Hazırlama Şekilleri
Eğertoprak çok asitliyse, büyük miktarda kireç gerekebilir. Ekimden 12 ay önce 2-3. zirai kireç uygulamak gerekebilir. Toprağın üst kısmına diskleme yöntemyle uygulamak gerekebilir ve bu sabanla toprağın mümkün olan en alt katmanlarına ulaştırılmalıdır. Çünkü kalsiyum (kireç) toprakta çok yavaş ilerler. Bu sonraki zamanlarda kirecin ağaç köklerine nüfüz etmesi için gereklidir.
Bu topraktaki organik materyallerinartmasını sağlar. Kireç ve fosfat eş zamanlı olarak uygulanmalıdır. Ağaç bu uygulamalardan 3 ay sonra ekilebilir. Eğer toprak analizleri belirtildiği gibi yapılacak kadar zaman olmazsa, 2-3. kireç ,toprak ile karıştırılarak uygulanmalıdır. Fosfat ve kireç dağılıcaktır ve yavaşça toprağa etki edecektir. Eğer çok miktarda kireç gerekiyorsa bu kireç dikimden en az 3 ay önce uygulanmalıdır. Böylece kireç toprak içine iyi bir şekilde ve derine işler.
Dikim
Pikan mevsimsel olarak yaprak döken bir ağaçtır bu yüzden bir yerden sökülüp başka yere dikilecekse bu kışın olmalıdır.En iyi sonuçlarda bu aylarda dikilen ağaçlarda verilir.
Fidanlar
Pikan Cevizi ağaçları derin ve güçlü bir kazık köke sahiptir. Kök 1 m olduktan sonra kökün bir miktarı belle kesilmelidir.sonrada dikkatli bir şekilde topraktan çıkarılmalıdır ardından da gölgeli bir yerde tutulmalı, köklerinin kurumasını önleyecek ıslak bir beze sarılmalıdır . Eğri kökler kesilmelidir.
Meyve Bahçelerinde Dikim
1 m derinliğe kadar toprağı gevşet.
Dikilecek çukur en az 1 metre yada kökten 200 mm daha uzun olmalı.
Bir miktar gevşek toprak konulmalıdır,sonra kökün ucu kesilmelidir. Bu sayede ilk sezon kök dikine daha iyi büyür.
İsteğe göre bir miktar gübrede çukura konulabilir. Çinko(%22) eklenmelidir(yarım kilo) ve iyice karıştırılmalıdır. Ekilirken başkagübre eklenmemelidir.
Bitkiyi fidanlıktaki gibi aynı seviyede dikmeye özen gösterilmeli. Eğer çok sığ dikilirse kökler güneş yanığı olabilir ve bu da büyümenin durmasından ölüme kadar birçoketkiye neden olabilir.
Bakım
Yeni dikilen bitki hemen sulanmalıdır.Ayrıca bundan sonraki sulamalar dikkatli yapılmalıdır. Eğer büyümeye başlamadan önce çok su verilirse kökleri çürütürsün.
Eğer yakınlarda termit, karınca gibi böcekler varsa bunlar hemen yok edilmeli yoksa ağaca zarar verirler.
Güneşten zarar görmesini önlemek için ağaçlar beyaza boyanabilir. Ayrıca ağacın dibindeki toprağı nemli tutmak ve ağacı sıcaklardan korumak için ağacın merkezinin etrafına saman,çubuk v.s konulmalıdır. Bu ağaçlar için tavsiye edilen yükseklik 1 metredir.
Ekimin ilk yılı boyunca ağaçlar sürekli kontrol edilmelidir.
Gübreleme
Genç ve yeni ekilmiş ağaçları hemen gübrelenmemelidir. Ağaç yerine alışıp büyümeye başlayınca gübrelemeye başlanması önerilmektedir.
İlk uygulama ekimden en az 1 yıl sonra olmalıdır.
Bitkiyi hemen sulamak çok önemlidir.
Gübreler
Gübre ağacın 0,5 m çevresine yayılmalıdır.
Gübrelemeden sonrahafif sulanmalıdır ve gübre bu toprağa işlememelidir.
Uygulama
|
CAN |
Süperfosfat |
Potasyum Klorür |
|
|
g/ağaç/yıl |
250 |
300 |
100 |
|
Maksimum uygulama: kg/ağaç/yıl |
4,5 |
3 |
2 |
Uygulamaların Zamanı
Ocak-Şubat:yarım CAN+ ve tüm süper fosfat
Nisan:yarım CAN+ tüm potasyum klorür
Çinko
Bu element toprakta fazla bulunmaz veya kullanıma uygun değildir bu yüzden her yıl toprağa çinko eklenmelidir. Çinkoyu 150 ml NZN veya 200 g çinko oksit ve 100 l suya karıştırarak 50 mm’den büyük yaprak tomurcuklarına uygulayın.2. ve 3. Haftalar arası bu uygulamayı aralıklarla 3 kez tekrarlayın. Bazı zamanlarda 5 uygulamaya kadar gerekebilir.
Bor
Çoğu toprak bor fakiridir. Ağaçlar her iki senede bir 100g baraks veya 75 g solubor ve 100 l su ile karıştırılarak ağaçlara püskürtülmelidir.
Yaprak Ve Toprak Analizleri
Topraksal ve havasal farklılıklar kadar kültürsel farklılıklarda büyük miktarlarda gübre kullanımını gerekli kılar.
Toprak ve yaprak analizler bunlar hakkında güncel veriler ve gerekli bilgileri verir.Ağaç meyve verme dönemine geldiği zaman bu tür analizler gerekir çünkü bu dönem hassastır ve bu yüzden bu verilere göre hareket edilmelidir. Bu doğru ve gerekli olan şeyleri belirten bir program yapılmasına yardımcı olur.
Yaprak Analizleri
Yaprak analizleri uygulamalar sırasında üzerinde yoğunlaşılması gereken etkenleribelirler.Bitkinin içerisinde yeterli,yetersiz yada çok fazla besin mevcuttur.
Bu yüzden içerdiği besin miktarını belirleyip buna göre gübrelemek mümkündür.
Sınırlayıcı etkenler hava koşulları,sulama yapılan su ve de toprağın yapısıdır.İleriki zamanlarda gerekecek en önemli şeyler toprağın derinliği ve süzücülük özelliği,ph’ı ve sulama suyu ve toprağın içerdiği tuz miktarıdır.
Örnekleme
Yaprak örnekleri ocağın ilk iki haftasında alınmalıdır.
Doğru yapraklar örneklenmelidir ve ağaç başına 4 yaprak alınmalıdır.
Ardından topraktan örnekler alınmalıdır.
Her yıl düzenli olarak toprağın analiz ettirilmesi önerilir.
Analizler için alınan yaparaklar sağlıklı ağaçlardan alınmalı ve üzerinde herhangi bir güneş yanığı,eksiklik belirtileri ,böcek veya hastalık izleri bulunmamalıdır.
Bu örnekler en fazla 3 hektarlık alanları temsil için kullanılabilir.
Yöntem
20 ağaç seç ve bunları ekimin başından sonuna kadar yay. Bunlar görüntüde bağdaşıkve ekimi temsil etmelidir.
Çok iyi veya çok kötü durumdaki ağaçlardan örnek almayın.
Seçtiğiniz 20 ağacı işaretleyin ve her sene düzenli olarak bunlardan yaprak ve toprak örneği alın.
Sonuçlara göre bir gübreleme programı hazırlayın.
Eğer yaprak analizler son 5 yıl içinde düzenli yapılmışsa kullanışlı ve etkili bir gübreleme programına sahip olursunuz.
Sulama
Sulama ağaç büyüme aşamasının en önemli safhalarınada gereklidir.pikan uzun ve güçlü kök yapar ama düzenli sulanırsa kökleri 1 m civarı bir boya ulaşır.
Önerilen sulanacak alan (yaşa gore)
|
Yaş (yıl) |
Islak bölge çapı (m) |
Islak alan (m2) |
|
1–2 |
2,0 |
3 |
|
3–5 |
3,0 |
7 |
|
6–10 |
4,5 |
17 |
|
11–15 |
6,5 |
33 |
|
15+ |
8,0 |
50 |
Budama
Dallar
• İyi dengeli bir ağaç elde etmek için, bütün dallar ana gövdenin etrafında 300-360 mm birbirinden ayrık olarak gelişmiş olmalıdır.
• Dallar 2. , 3. ve 4. Sezonlarda geriye doğru budanmalıdır. Ana tomurcuk, yukarıya ve dışa doğru gelişmenin devam etmesi için muhafaza edilmelidir.
• Ana tomurcuklar, gövdeyi biçimlendirmek için lider sürgünler üzerinden temizlenir.
Yaz Budaması
•Dallar yazın , 100-200 mm büyüyen yerlerden budanırlar . Bu işlem yan dalların gelişmesini ve aynı yıl bu dallardan meyve alınmasını sağlar.
•Yazın budanırsa ağaç bodur olur ve ilk on yıl ağacın meyve üretimi oldukça artar.
•10 – 15 yıl sonra ağaçlar birbirine değmeye başlayınca ağaçlar budanabilir.
•Genç ağaçlar ekildiği günden itibaren şekillendirilmelidir.
•Ağacın büyümesi kontrol altına alınmalıdır.
Gençleştirme Budaması
Birçok yaşlı ağaç Pikan Cevizi üretiminde sapma gösterir ve düzensiz bir biçimde büyümeye başlar. Bu yüzden ağaçların güzel gelişmiş olması ve üretimin artması için budama yapılmalıdır. Büyük bir ağaç tamamiyle budandığı zaman 1-2 yıl üretim pek olmaz, ama ardından daha yeni, genç dallar çıkar ve üretim ve de kalite artacağından ağaç bu iki yılın kaybını ileriki zamanlarda telafi eder.
BüyümeDüzenleyiciler
Büyüme Düzenleyiciler ile Pikan Cevizinin lüzumsuz büyümesiengellenebilir. Gerekli maddeler mutlaka talimatlara göre uygulanmalıdr. Eğer ağaçtehlike altındaysa önerilen dozdan ½ daha az verilmelidir.
Hastalıklar
Kabuk Hastalığı
Bu hastalığın nedeni mantarlardır ve bu Pikan Cevizi için çok tehlikeli bir hastalıktır.
Erken belirtileri çok azdır, kahverengiden siyaha doğru izler olur,özellikle yaprakların altında olur.bunlar giderek büyür ve olmamış yapraklar düşer.
İzler pikanların üzerinde görülebilir. Pikan Cevizleri geçbüyür ve şekilsiz olur. Olmamış pikanlar düşebilir veya ticari değeri düşebilir.
Mantarlar kış aylarını dalların üzerinde geçirirler.Mantar sporları ilkbaharda hızlı gelişir ve rüzgar ve yağmurla yayılır. Özellikle yeni gelişen dallar, yaprağın yüzeyi ıslandığında mantara maruz kalır.
Her kültürün bu hastalığa dayanıklılığı ve hassasiyetifarklıdır. Ukulinga, Shoshoni, Moore
ve Bartondayanıklı olan türlerdir, Mohawk, Wichita ve Chocktaw ise hassastır.
Zararlılar
Pikan Cevizi Gövde Delici
Bu hastalık son derece sık görülen bir Pikan Cevizi hastalığıdır.
Ilk belirtileri gövde etrafındakırmızı-kahverengi izler ve deliklerdir ve bu deliklerden pis sıvılar çıkar.bu sıvıların kaynağı penbe larvalardır bunlar gövdede bulunur.
Delikler larvaların büyüklüğü ve gelişmişliğine gore değişir.
Genç larvalarocaktanşubatakadar olan dönemde yumurtadan çıkarlar.Larvalar en büyük boyutlarına ( 40 mm) bahar ve yaz başlarında ulaşırlar.Bu safhada larva etkin değildir ve korunmak için bir örtü ile kaplıdır. Bu dönem 6 hafta sonra sona erer ve ortaya çıkar. Bu her yılda sadece 1 jenerasyon şeklinde devam eder. Larva 11 ay gövde içinde kalır.
Kontrol
• Larvalar tüneller içindekimyasal olarak kontrolü sağlanabilir..İlaçlamadan sonra larva pisliklerinin temizlenmesiyle daha sonra bu tünellerin ilaçlanıp ilaçlanmadığı anlaşılır ve ilaçlama sırasında atlanmamış olur.
• Genç ağaçlarda bir parça yumşak tel kullanılarak tünellerdeki larvalar yok edilebilir.İlkel bir yöntem olmakla beraber kış sezonu boyunca etkin bir şekilde uygulanmalıdır.
Kabuk delici
• Kabuk delicinin larvaları canlı Pikan Cevizi kabukları ile beslenirler.
• Delme işlemi genellikle dallar üzerinde olur.
• Dallar üzerindeki delikler larvalar için koruma görevi yaparlar.Larvalar maksimum 70 mm uzunluğa ve 5 mm çapa ulaşırlar
Kontrol
• En iyi mücadele kimyasallarla yapılır.
• Tüm ağacın ilaçlanması tavsiye edilmemektedir.
Pikan Cevizindeki parazit bitkiler
Pikan Cevizi Ağaçlarında bazen parazit diğer bitkiler yaşayabilir. Bunları engellemenin tek yolu parazit bitki bulunan dalların budanmasıdır.
Hasat
Pikan Cevizi yöreye bağlı olarak Ekim-Ocak aylarında olgunlaşırlar . Ceviz olgunlaştığında yeşil kabuk kurur veçatlar , yere düşer. Pikan Cevizleri genellikle yerden toplanır. Yere düşmeyen cevizler ise dallar sallanarak yere düşmesi sağlanır.Eğer dökülmüyorlarsa cevizin yeterince dolgun olmadığı anlaşılır.Bunun nedenleri de yazının başlarında da belirtildiği gibi yetersiz sulama, gübreleme ve diğer etkenler olabilir.
Saklanması
Pazara sunulmadan once oda sıcaklığında 6 ay boyunca saklanabilir.Kabuklu Pikan Cevizleri kabuksuz olandan daha yüksek bir fiyata sahiptir. İşlenen, kabuksuz Pikan Cevizleri vakumlanarak paketlenir ve uzun sure depolanabilir.
Yasal Uyarı: Yayınlanan makale/haberlerin tüm hakları Tropikmeyveci.com ‘a aittir. Kaynak gösterilse dahi makale/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz.
Ancak alıntılanan makale/haberin bir bölümü, alıntılanan makale/habere aktif link verilerek kullanılabilir.
54 Comments