Diospyros digyna Jacq. Diospyros obtusifolia Humb. & Bonpl.

İçindekiler :

• Çikolata Meyvesi Genel Bilgiler

• Çikolata Meyvesi Yetiştiriciliği

—————————————————————————————————————————–

Çikolata Meyvesi Genel Bilgiler

Çikolata Meyvesi , Meksika’ya özgü sıradışı meyvelerden biridir. Türkiye’de yetiştirilen Trabzon hurmaları ile fazla bir benzerliği yoktur. Hem yaprakları , hem de meyve kabuğu (Yeşil) , bilinen Trabzon Hurmasından çok farklıdır. Bunu hatırlatmamdaki neden; birçok kişinin bu meyveyi Çikolatalı Trabzon Hurmaları ile karıştırmalarıdır.

Çikolata Meyvesi (Siyah Trabzon Hurması) 60 -120mm çapındadır. Meyve yuvarlak ve  basıktır. Şekli normal bir Trabzon Hurmasına benzer. Olgun meyveler bile yeşildir. Siyah Trabzon Hurması çekirdeksiz veya 5 taneye kadar çekirdeğe sahip olabilir. Dünyanın birçok bölgesinde uzun yıllardır ticari olarak yetiştirilir ve insanlar tarafından çok beğenilir. Olgunlaştığı zaman meyve kabuk rengi parlaklaşır. Olgunlaşan meyveler 7 gün içersinde toplanmalıdır. Bu süre soğuk iklimlerde uzayabilir. Olgunlaşma esnasında meyvedeki değişiklikler çok çarpıcıdır: gece boyunca koyu yeşile dönüşür, sonra kahverengi –siyah.

Yumşak olgunlaşmış meyveyi açmak için keskin bir bıçak ile ortasından ikiye ayrılır. Çekirdekler çıkarılır ve kaşık ile yenir. Yumşak meyve çok hassas bir kabuğa sahiptir , yenirken dağılabilir. Soğutucuda dondurulduktan sonra hafifçe çözülmeye başladığı anda da yenilebilir. Bu durumda iken kabuğu daha rahat soyulabilir.Bazı insanlar meyveyi ya portakal suyuna ya da  süte , kremaya ekleyerek tüketirler. Birçok insan için çok çekici bir meyvedir.
Dondurulmuş meyveler 6 aya kadar tadını koruyabilirler ve tatlılarda kullanılırlar. Buzdolabında saklanabilir fakat uzun sure korumak için derin dondurucuda tutulmalıdır.

Çikolata Meyvesi Besin Değerleri

*  Meksika ve Guatemala’ daki analizlere göre

**Ascorbic Asit içeriği normal bir portakalın 2 katı kadardır.

Çikolata Meyvesi Yetiştiriciliği

• Açıklamalar
• Orijin ve Yayılış
• Türler
• İklim
• Toprak
• Üretim
• Kültür
• Sezon
• Hasat
• Saklama
• Kullanım Şekli
• Zehirlilik
• Diğer Kullanımlar
• Tıbbi Kullanım
  

  ---

   

Trabzon Hurması ailesinden bir meyvedir. İspanyolcada sapote negro, zapote, zapote negro, zapote prieto, zapote de mico, matasano (veya matazano) de mico, veya ebano olarak isimlendirilir. Hawaii’de ise Siyah Trabzon Hurması olarak isimlendirilmiştir. Ben yazımda Siyah Trabzon Hurması yerine Çikolata Meyvesi ifadesini kullanacağım.

Diospyros digyna

Açıklama

Çikolata Meyvesi (Black Sapote) ağacı  çok güzel ve büyük yapraklara sahiptir, yavaş büyür ve 25 m yükseklik 75 cm kalınlığa ulaşabilir. Kabuğu siyahtır. Yapraklar yaz-kış sürekli yeşildir. Parlak, hatta cilalı gibi bir görünüme sahiptir. Uzunlukları 10-30 cm olabilir. Çiçekler  tek tek veya 3-7 çiçekkli gruplar halinde bulunurlar. Boru şeklinde , beyaz,  yuvarlak uçlu ve oldukça güzel kokuludurlar. Çiçekler yeşil çanaklar içinde bulunurlar. Bazıları hem erkek hem de dişi organlara sahiptir. Diğerleri ise yalnızca erkek organa sahiptir ve gardenya benzeri kokuları vardır.Meyveler özellikle ilk toplandıklarında parlak yeşildir. Kutupları yassı, neredeyse yuvarlak bir şekle sahiptir. 5-12.5 cm genişliğe sahiptirler. Çok etli bir yapıya sahiptir, 4 lobdan oluşur, dalgalı yeşil çanaklara sahiptir. Olgunlaştığında, pürüzsüz ve ince kabuk, zeytin yeşili bir renge daha sonar ise kirli bir yeşile dönüşür. Meyve eti ise sanki cilalı gibi kahverengi-koyu kahverengi, neredeyse siyah ve reçelimsi bir kıvamda, yumşak , tatlıdır. Tam ortasında 1-10 arasında düzgün, pürüzsüz ve kahverengi çekirdekler bulunur, fakat meyveler genellikle çekirdeksizdir.

Orijin ve Yayılışı

Çikolata Meyvesi Orta Meksikaya özgü bir meyvedir.  Orta Amerikanın ağaçlık ve alçak kesimlerinde yetiştirilir.  İspanyollar tarafından Amboina adalarına daha sonra da Filipinlere götürülmüştür. Buradan da  Malacca, Mauritius, Hawaii, Brezilya, Küba, Porto Riko ve Dominik Cumhuriyetine kadar yayılmıştır. 1919’ dan sonra Amerika Tarım Bakanlığına ulaşan tohumlar ile Güney Kaliforniya’da üretilmeye çalışılmış fakat düşük sıcaklıklardan dolayı olumlu sonuç alınamamıştır. Doğal yetiştiği alanlar dışında pek fazla bilinmemektedir. Meksika’da çok popülerdir ve pazarlarda satılmaktadır.

Türler

Suberb, Chocolate, Mossman

Bazı ağaçlar çok geniş büyüme eğilimindedirler. Çekirdeksiz meyveler kış yerine yaz mevsiminde olgunlaşırlar.

Şu anda aşılı 3 yaş Çikolata Meyvesi Fidanı: 

Yetişmiş Çikolata Meyvesi Ağacı :

İklim

Çikolata Meyvesi tam olarak bir tropik iklim meyvesi değildir. İlk birkaç yıl sert rüzgar ve soğuktan korunduğu takdirde dayanıklılığı artacağından dolayı daha soğuk iklimlerde bile yetiştirilebilir. Ağaçlar yerine alıştıktan sonra, sürekli olmayan -3 derecelere kadar olan soğuklara dayanabildiği görülmüştür. Meksikada  1,500-1,800 m ye kadar olan yüksekliklerde yetiştirilmektedir.

Toprak

Çikolata Meyvesi ağacınnı birçok toprak ve iklim şartlarına yüksek adaptasyon yeteneği vardır. Meksikada kurak dağlarda veya alüvyonlu, killi dere kenarlarında veya lagünlerde sık sık sele maruz kalan yerlerde yetişir.  Bununla birlikte Çikolata Meyve ‘leri nemli kumlu killerde de çok sağlam gelişir, çok iyi drenajı olan kum ve kireçtaşı ile çok az üst topraklı güney Florida’da da yetişmektedir. Ayrıca Kübadaki bütün topraklarda da yetiştiği görülmüştür.

Üretim

Çikolata Meyvesi genellikle çekirdeklerden çoğaltılır. Çekirdekler birkaç ay kuru saklanır ve canlı kalanlar ekildikten 30 gün sonra çimlenirler.  Ama çekirdekten çoğaltma  pek tavsiye edilmemektedir. Çikolata Meyvesi ağacı kolaylıkla Air-Layering ve göz aşısı ile çoğaltılabilmektedir.

Kültür

Çekirdekten çoğaltılan fidanlar 7.5 cm olduklarında saksıya alınırlar ve 1-2 yaşlarında (30-60 cm) is toprağa dikilir.  Fidan aralıkları en az 12 m olmalıdır. Birçok Çikolata Meyvesi 5-6 yaşlarında verime yatar fakat bazı ağaçlarda bu süre çok daha uzun olabilir.  Ağaç çok kuvvetli gelişir ve gübreleme ile bu gelişme daha da fazla farkedilir.

Sezon

Meksikada , Ağustos –Ocak ayları arasında meyveleri pazarda bulmak mümkündür.  Florida da ise genellikle Aralık Ocak, Şubat aylarında Çikolata Meyvesi olgunlaşmaktadır.  Bazı ağaçlar, özellikle büyük meyveli olanlar Haziran ayında , diğerleri ise Temuz ve Ağustos ayında hasata hazır olurlar.

Hasat

Rengine bakarak Çikolata Meyvesi’ nin hasat edilip edilmeyeceğine karar vermek zordur. Olgunlaşan Black Sapoteler yere düşerler ve dağılırlar. Bu nedenle çok güzel olmalarına rağmen Çikolata Meyvesi ağacı peyzaj için pek tercih edilmezler. Olgunlaşan meyveler, yeşil veya zeytin yeşili safhasında iken saplarından kesilerek toplanır.

Saklama

Meyveler parlak yeşil iken toplandıklarında oda sıcaklığında 10 gün içinde olgunlaşırlar. Bu nedenle olgunlaşmadan hemen once toplanması ve pazara sunulması gerekmektedir. Sert ve zeytin yeşili renkte meyveler 2-6 günde olgunlaşırlar. Genelde pazara geldiklerinde buruşuk ve yumşak bir durumdadır.

Kullanım Şekli

Çekirdekli meyve biraz sütle birlikte servis edilir veya portakal suyu üzerine dökülerek yenir. Limon veya Lime suyu eklenerek pastalarda da kullanılır. Dondurmalarda da çok sık kullanılan bir meyvedir. Meksikada meyve eti ezilerek bir süzgeçten geçirilir ve portakal suyu ve konyak ile karıştırılır ve sonra krem şanti ile birlikte veya krem şantisiz servis edilir.  Ayrıca  meyve eti şarap ile karıştırılır, tarçın ve şeker ile tatlı olarak servis edilir.   Florida da ise meyve eti yumurta çırpıcı ile süt ve hindistancevizi eklenerek karıştırılır. Köpüklü ve nefis bir içecek yapmak için elektrikli blender kullanarak konserve ananas ile Çikolata Meyvesi karıştırılır. Orta Amerikada ise fermante ederek bir çeşit konyak üretilmektedir.

Zehirlilik

Olgunlaşmamış Çikolata Meyvesi kanı dondurur veya dokuların büzülmesine neden olur. Ayrıca tahriş edici, kostik (yakıcı), acıdır ve Filipinlerde balık zehiri olarak kullanılır.

Diğer Kullanımları

Marangozlar kaliteli ve ince işçilikli mobilya yapımında kullanırlar

Tıbbi Kullanım

Ezilmiş Çikolata Meyvesi ağacı kabukları ve yaprakları  Filipinlerde yara kabarcıklarına uygulanır. Yucatan’da, kaynatılan yapraklar ,kanamayı durdurucu olarak ve dahili olarak ateş düşürücü olarak kullanılır.  Hazırlanan çeşitli ilaçlar  cüzzam, mantar ve cilt kaşıntısını tedavi etmek için kullanılır.

Antalya’daki bahçemizdeki Çikolata Meyvesi ağacı ve meyveleri(2016);

Yasal Uyarı: Yayınlanan makale/haberlerin tüm hakları Tropikmeyveci.com ‘a aittir. Kaynak gösterilse dahi makale/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan makale/haberin bir bölümü, alıntılanan makale/habere aktif link verilerek kullanılabilir.