AVOKADO
Bölüm-1
Avokado içerdiği doymamış yağ asitleri ile beraber ,protein, vitamin,mineral ve karbonhidratlar bakımından zengin bir meyvedir. Sadece yarım Avokado meyvesi ile bir insanın günlük besin ihtiyacının önemli ihtiyacı karşılanabiir, ayrıca dengeli bir diyet için Avokado yenmesi önerilir.
Internet ortamında faydaları ile ilgili birçok yazı bulabileceğiniz bu harika meyvenin besin değerleriyle ilgili en ayrıntılı bilgiye ise http://www.nutritiondata.com/facts/fruits-and-fruit-juices/1843/2 adresinden ulaşabilirsiniz. Bu yazımızda daha çok yetiştiriciliği hakkında detaylı bilgiler bulabilirsiniz.
Avokado yağının insan beslenmesindeki önemi;
Atherosklerotik kalp hastalıklarına (kalp damarlarının daralması ve tıkanması) neden olan kandaki düşük yoğunluktaki lipoprotein (LDL) kolesterol seviyesini azaltan, tekli doymamış oleik asidi içermesidir.
Avokado meyvesi antioksidan vitaminler olarak bilinen A, C ve E vitaminlerince oldukça zengindir. Glutathion ve lutein gibi diğer doğal antioksidanları da bulunmaktadır. Bu vitaminler kandaki düşük yoğunluktaki lipoproteinlerin (LDL) oksidasyonunu azaltarak kalp hastalıklarını azaltmada olumlu rol oynamaktadır. Ayrıca, meyve yüksek çözülebilir lif içeriğine sahiptir.
Avokado Yetiştiriciliği
Saksı ve kök gelişimi
Avokado fidanın yetiştiği kabın büyüklüğü çok önemlidir. Küçük kapta yetişen bitikiler araziye ekildikten sonra hayatta kalması için çok büyük bir bakım gerekir. Büyük kapta yetişen fidanların kökleri daha iyi gelişir.
Yetiştirme Ortamı
Killi toprak fidanın ekileceği kaptaki su süzülme deliklerini engelleyebilir.
Hafif toprak ise fidanın ekileceği toprakta suyun süzülümünü arttırır ve kök sisteminin gelişimine yardımcı olur. Toprak çok hafifse ,süzülme deliklerinden kolayca taşabilir ve kökler hava alabilir.
Yapraklar
Bir avokadonun sağlıklı olup olmadığı yapraklarından anlaşılır.Eğer yaprakları parlak koyu yeşilse avokado sağlıklıdır.
Zarar görmüş ve rengi solmuş yapraklar ağacın fidan iken düzgün gelişmediğini gösterir. Bu büyük olasılıkla bir hastalık belirtisi olabilir.
Yapraklar bir zararlı haşarat veya hastalık belirtisine karşı düzenli bir şekilde kontrol edilmelidir.
Gerekli İklim Özellikleri
En çok tanınan 3 Avokado türünün herbirisi ayrı iklim gereksinimlerine sahiptir.
West Indian kültür çeşidi Orta Amerika orijinlidir. Diğer türler gibi , nemli ve tropik ovalara, sürekli sıcaklıklara en iyi uyum gösteren türdür. Buna rağmen kuraklığa karşı son derece hassastır ve soğuğa karşı dayanıklılığı düşüktür ( Minimum 1,5 °C). En uygun gelişim sıcaklıkları 25-28 °C dir. Nem %60 ‘ın üzerinde olmalıdır.
Meksika türleri Meksikanın serin, yarı-tropikal dağlarında yetişkin ağaçlara rastlanır ve -4 ,-5 °C sıcaklıklara kadar dayanıklılık gösterirler. Eğimli araziler daha fazla soğuğa maruz kalabileceklerinden ve çiçekler zarar görebileceğinden dolayı , eğimli arazilere dikim önerilmemektedir. %45-60 nem bu tür için yeterlidir. İdeal gelişim için gerekli sıcaklıklar ise 20 -24 °C dir.
Guatemala kültür çeşidi Orijini Guatemala’ dır. Serin, tropik iklim ihtiyacı vardır. –2 °C’ ye kadar soğuğa dayanıklıdır ve %65 ve üstü nem ihtiyacı vardır.
• Fuerte kültür çeşidi , Meksika ve Guatemala çeşitlerinin karıştırılması ile elde edilmiş ve soğuğa daha dayanıklı bir türdür.
• Minimum sıcaklık –4 °C dir , fakat çiçeklenme döneminde soğuğa maruz kalmamalıdır.
• İdeal gelişim için 20 – 24 °C, ve daha üstü sıcaklık gereklidir. Özelikle çüçeklenme dönemi çok önemlidir.
• Özellikle çiçeklenme döneminde elverişsiz hava koşullarına diğer türlerden daha dayanıksızdır, sıcak ve kuru hava meyve ve çiçeklerin dökülmesine neden olabilir.
Gereken Sıcaklık
Hafif soğuk yarı-tropikal iklim ve günlük ortalama sıcaklık 20 ila 24 drece arası olmalıdır.
Avokado çiçeklenme ve meyve dönemi hariç, hafif soğuğa dayanabilir Çiçeklenme döneminde sıcaklıklar 13 derece ve üstünde olmalıdır.
Nem
Çok nem avokado için tercih edilen bir şeydir, özellikle yüksek sıcaklığa karşı dayanıklılığını arttırır. Bu, çiçekleme ve meyve tutma döneminde önemli bir rol oynar.
Özellikle sisli alanlar Avokado için uygundur.Nem %50’yi aşmalıdır.
Yağış
Ticari olarak tüm avokado çeşitleri suya duyarlılıklarıyla bilinir. Yıllık yağış 1000 mm aşması gerekir,ayrıca yılın kurak zamanı olan haziran,temmuz ve ağustos aylarında yağmur iyi dağılmalıdır.Ayrıca kuraklık dönemiyle çiçeklenme dönemi aynı zamana denk geldiği için avokadoya ek sulama gerekir.
Rüzgar
Avokado dayanıksız dal yapmaya meyillidir bu yüzden rüzgarda bile dalları hemen kırılır.Meyvenin kalitesinin düşmesine de büyük olasılıkla rüzgar sebep olur.Olaya iklimsel olarak bakarsak,ticari avokado üretimi için en iyi yerler yarı-tropikal,hafif soğuk,sık sık sis olan,bol yağışlı bölgelerdir.
Uygun toprak
Sağlıklı bir avokado ağacında kök 1 m derinliğe sahiptir. Kökler en çok su sızdırmayan topraklarda hızlı bir şekilde gelişir. Bu yüzdenöncelikle toprağın avokado üretimine uygun olup olmadığının araştırılması ve analizi gereklidir.
Toprağı Tetkik Etme Yöntemleri
Toprağı tetkik etmenin tek yolu değişi toprak türlerinin olduğu yerlerde toprağın karakterini anlamak için 1,5 m derinliğinde bir çukur kazılmalıdır.Toprağın üst tabakasına bakmak yanıltıcı olabilir ,en azından hektar başına bir çukur kazılması önerilir.Tepelik arazilerde arazinin su çekme ve süzülme özelliklerinin tam olarak anlaşılması için tepenin yokuş bölümleri boyunca değişik açılarda çukurlar kazılmalıdır.Örneğin alçak yerlerdeki alanlara bir su kanalı açarak suyun katmanlar üstünden birikip birikmediğini kanıtlama gibi bir zorunlulukda olabilir.
Renk
Sadece kırmızımtrak-kahverengi, kırmızı ve koyu-kahverengi topraklar uygundur -Özellikle alt katmanlar bu şekilde olmalıdır
Çok koyu,siyah topraklar çok kil içerdiğinden kökün gelişmesini önler ve aşırı organik madde miktarı ise oksitlenmeye ve asitlenmeye neden olur.
Doku
Avokado %20-%40 kil içeren toprakta çok iyi gelişir.Eğer bu seviye %20’nin altında ise sınırlı bir su emme kapasitesine sahiptir ve iyi sulanmazsa bitki susuzluktan zarar görebilir.
Toprağın çok kil içermesi sulamayı zorlaştırır. Çünkü sulama ve ardından yağmurlar toprağı kolayca aşırı doymuş hale getirebilir. Yani toprak suyu diğer toprak türlerine nazaran daha yavaş süzer ve köklerin çürümesine neden olur.
Yapı
Eğer toprağın sert bir yapısı varsa toprak kuraklık zamanlarında parçalanır ve kök iyi gelişmez.
Toprak Kesiti
Toprak yüzeyinden 1,8 m derinlikte açık renkli çok parçalı bir tabaka varsa kökle ilgili sorunlar yaşanabilir,özellikle de sulama ile ilgili. Bu tür topraklar orta-yüksek riskli olarak değerlendirilir.
Katılaşmış Maddeler ve Kayaçlar
Eğer katılaşmış maddeler (Demir ve Manganez) ve taşlar çakıl şeklindeyse ve toprağa oranı %30 ise toprağın su tutma özeliği negatif olarak etkilenir. Bu durumda uygun sulama yöntemi geliştirilmelidir.
Toprağın Kimyasal Özellikleri
Toprakla ilgili bilgiler,örneğin suyun ph’ı, değiştirilebilir sodyum miktarı ve kireç miktarı toprak örneği için açılan çukurlardan elde edilebilir.
Avokado nun bulunduğu topraktaki suyun ph değeri 5-7 arası olmalıdır.Ama büyük harcamalar ve uzun bir süre sonunda avokadonun toprağındaki suyun ph değeri 3,5 değere kadar değiştirilebilir.
Kültür Çeşitleri
Avokado üreticileri yüksek miktarlarda ve tüketiciler için en iyi kalite avokado üretmelidir.Ama neyazıkki herkesin ihtiyaçlarını karşılayacak sadece bir türü yoktur.
Fuerte
İyi bir üretim potansiyeli vardır.
Çiçekleme ve Hasat Ayları
Sıcak Bölgeler Soğuk Bölgeler
Çiçekleme: Aralık-Şubat Şubat-Nisan
Hasat: Eylül-Şubat Kasım- Mayıs
Ağacın Özellikleri
Ağacın büyümesi:Büyük ve yayılıcı
Sıcaklığa dayanıklılığı:En az -4 derece
Genel
Sınırlama:Meyveleri microklimalara duyarlıdır.
Yorumlar:Tozlaştırıcılar meyveleri arttırır.
Hass
Soğuk alanlarda iyi yetişir ve sıcak alanlarda meyveleri küçük çıkar.
Çiçeklenme ve Hasat Ayları
Sıcak Bölgeler Soğuk Bölgeler
Çiçeklenme: Ocak-Mart Ocak-Nisan
Hasat: Aralık-Nisan Şubat-Haziran
Ağacın Özellikleri
Ağacın Büyümesi:Dikey ve yavaş
Sıcaklığa Dayanıklılığı:En az -2 derece
Genel
Sınırlama:Sıcak bölgelerde ağaç yaşlandıkça meyveleri küçülür.
Yorumlar:Çevresel olaylara karşı duyarlıdır(Hasat sonrası saklama).
Pinkerton
Meyve üretim potansiyeli yüksektir.
Çiçeklenme ve Hasat Ayları
Sıcak Bölgeler Soğuk Bölgeler
Çiçeklenme: Mart-Nisan —-
Hasat: Aralık Ocak
Ağacın Özellikleri
Ağacın Büyümesi:Kısmen yayılmacı
Sıcaklığa Dayanıklılığı:En az -1 ila -2 derece
Genel
Sınırlama:………………………
Yorumlar:…………………………
Ryan
İyi bir üretim potansiyeline sahiptir,…………………….
Çiçeklenme ve Hasat Ayları
Sıcak Bölgeler Soğuk Bölgeler
Hasat: Mart-Haziran Mayıs-Ağustos
Ağacın Özellikleri
Ağacın Büyümesi:Yukarı doğru ve orta seviyeli büyüme Sıcaklığa Dayanıklılığı:Dondurucu soğuk
Genel
Sınırlama:Düşük kaliteli meyve verir ve bazen meyve yumuşamaz. Yorumlar:Kuru iç kesimlere ekilmeye uygundur.
Toprak hazırlığı
Toprağı derinlik, süzücülük ve yoğun katmanlar bakımından incelemek çok önemlidir. Önerilen meyve bahçesinin temsili örnekleri toprak analizleri için alınmalıdır.Ağacın dikileceği yerin toprak örnekleri 9 ay önce tercihen(12-24 ayda olabilir) alınmalıdır. Bu üreticiye toprağı hazırlaması için yeterli zaman kazandırır özellikle büyük miktarlarda kireç gerekiyorsa.
Toprak Seçimi
Toprak örneğinin toprağın tek cinsten oluştuğunu göstermesi çok önemlidir(Toprağın içinde görünür hiçbir farklılık olmaması).Eğer toprağın rengi ve dokusuyla ilgili farklılıklar varsa Avokado’nun dikileceği arazi buna göre ayrılmalı ve arazini farklı yerlerinden alına örneklerde ayrılmalıdır.Kürek veya matkap ile topraktan örnek alınabilir.
Örneğin Alınması Gereken Derinlik
Toprak üstü örneği 0-0,3 m derinlikten toprakaltı örneği ise 0,3-0,5 m derinlikten alınmalıdır.
Gereken Örnek Sayısı
Örnek sayısı toprağın alt katmanlarından alınan en az 10 örnekten oluşur(tercihen fazlada olur).3 ha’yı geçmeyecek örnek bulunmalıdır.
Karma ve Paketleme
Alandan alınan toprak temiz bir yerde toplanmalıdır(Gübre torbasında toplamayın) ve iyice karıştırılmalıdır. Alandan alınan 2 kg toprak temiz ve uygun bir alanda toplanmalı ve analizler için düzenlenmelidir. Tüm örnekler düzgün bir şekilde etiketlenmelidir.Etiketin üzerine gönderenin ismi,arazinin numarası ve örneğin alındığı derinlik belirtilmelidir. Etiket kabın görünür bir yerine iliştirilmelidir. Analiz sonucunda Avokado ekimi öncesi hangi gübrenin kullanılmasıyla ilgili bilgi verir.Bu analiz yapıldığı takdirde ekim için büyük çukurlar açmak gerekmeyecektir.Eğer gerekiyorsa kireç veya fosfat ekim öncesi kullanılabilir ve bu işe yarar bir yöntemdir.
TOPRAĞI HAZIRLAMA YÖNTEMİ
Toprak ekim öncesi olabildiğince derin bir şekilde gevşetilmelidir.Bu sayede büyük çukurlar açmaya gerek kalmaz.
Eğer toprak çok asitli ise çok yoğun bir şekilde kireç uygulamak gerekebilir.Zirai olarak önerilen iki ila üçüncü kireç türünün bölgeye ekimden 12 ay önce dağıtılması gerekebilir, kireç toprak mümkün olduğunca derinlere doğru karıştırılır.
Kireç toprağa yavaş karıştığı için ileriki zamanlarda köklere etki eder. Bitki ekildikten sonraki 6 ay sürecinde toprak çapalanır ise toprağın içerdiği organik malzeme artar. Kireç ve fosfat aynı zamanda uygulanmalı ve hafif bir etki göstermelidir ve Avokado bu süreçten 3 ay sonra dikilmelidir. Eğer toprak örnekleri açıklandığı gibi ilerlenmesi için gerektiği kadar önce alınmamışsa,kireç toprakla karıştırılmalı ve daha derin sürülmelidir.Bunun ardından fosfat ve geri kalan kireç toprağa dağıtılmalı ve hafif bir şekilde toprağa etki etmelidir. Eğer daha iyi kalite kireç gerekiyorsa kirçleme ekimden en az 3 ay önce yapılmalıdır, iyice karıştırılmalıdır ve ardından derinlere etki edecektir. Eğer toprak derinliği yetersiz ise ama hala kabul olunabililirse, 0.5 metre derinliğinde 3 metre genişliğinde sırtlar yapılması önerilir. Avokadolar bu sırtlara dikilmelidir. Yeni dikilmiş ağaçlar hemen gübrelenmemelidir. Avokado güzel bir yere uygun bir şekilde dikilmelidir ve gübrelenmeden önce düzgün bir şekilde büyümelidir.Bu tür durumlarda 1 yıl beklemek önerilir.Bu tür uygulamalar hafif bir şekilde olmalıdır.Gübre eşit bir biçimde dağıtılmalıdır ve dallara değmemelidir.Sulama gereklidir.
Bahçe Düzeni
Bir avokado bahçesinin en verimli dönemi 7 ila 10. yılları arasıdır. 3 tür düzen vardır:
Dikdörtgen(Asma biçiminde büyümesi için)
Kare(……………….)
Elmas şekilli(………….)
Yasal Uyarı: Yayınlanan makale/haberlerin tüm hakları Tropikmeyveci.com ‘a aittir. Kaynak gösterilse dahi makale/haberin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan makale/haberin bir bölümü, alıntılanan makale/habere aktif link verilerek kullanılabilir.